Sensovent – stałociśnieniowy system wentylacji mechanicznej firmy Harmann – jest przeznaczony do konfigurowania układów dystrybucji powietrza w wielorodzinnych budynkach mieszkalnych. Rozwiązanie składa się z komponentów uwzględniających różne sytuacje montażowe i architektoniczne. Wzajemna kompatybilność elementów pozwala w sposób w pełni kontrolowany zaprojektować budowę i funkcjonowanie systemu wentylacji o oczekiwanych parametrach.

Przyjmując jako główne kryterium skuteczność wentylacji, wybór systemu optymalnego dla budownictwa mieszkalnego wydaje się być prosty. Wentylacja mechaniczna z definicji uniezależnia bowiem efektywność od czynników zewnętrznych, w tym przede wszystkim warunków atmosferycznych. Należy jednak pamiętać, iż zachowanie normatywnych strumieni powietrza to tylko jedno ze stawianych wymagań. Aby system wentylacji mechanicznej mógł być uznany za rozwiązanie dedykowane dla budownictwa mieszkalnego, musi uwzględniać szereg aspektów o charakterze indywidualnym. Właśnie z tą myślą i przy takich założeniach powstał stałociśnieniowy system Sensovent.

Zasada działania

Głównym elementem układu jest centralny wentylator wyciągowy, obsługujący, w zależności od architektury oraz warunków montażowych, jeden lub kilka zbiorczych pionów wentylacyjnych. Wywiew powietrza z pomieszczeń „mokrych” realizowany jest poprzez kratki wentylacyjne stałoprzepływowe lub higrosterowane. Nawiew kompensacyjny następuje poprzez nawiewniki okienne lub ścienne. To, co odróżnia systemy stałociśnieniowe od standardowych instalacji wentylacji mechanicznej wywiewnej, to praca z zachowaniem stałego podciśnienia w zbiorczym kanale wentylacyjnym. W praktyce oznacza to bieżącą reakcję wentylatora na wszelkie zmiany w charakterystyce instalacji wywiewnej. Elastyczna regulacja pracy wentylatora w przypadku systemów centralnych w budownictwie wielorodzinnym jest warunkiem koniecznym. Należy uwzględnić zarówno zmiany pożądane – wynikające z bieżącej pracy elementów wykonawczych (np. samoregulacja kratek/nawiewników) – jak i wszelkie zmiany będące skutkiem ingerencji użytkowników na poziomie poszczególnych mieszkań (przymykanie, przysłanianie kratek/nawiewników, otwieranie okien etc.).

Podstawowe elementy systemu

Aby wykorzystać koncepcję utrzymania stałego podciśnienia w specyficznych warunkach budownictwa mieszkalnego, należy zwrócić szczególną uwagę na wybór dedykowanych wentylatorów wywiewnych. Skuteczne, systemowe rozwiązanie wymaga, by reakcja urządzenia uwzględniała cały zakres możliwych zmian charakterystyki instalacji oraz odznaczała się możliwie niską bezwładnością. W celu uniknięcia rozwiązań pośrednich i zminimalizowania ograniczeń, system Sensovent przewiduje przede wszystkim urządzenia z silnikami elektronicznie komutowanymi (EC). Możliwość regulowania wentylatora w całym zakresie charakterystyki (również w obszarze skrajnie niskich obrotów/ciśnień/wydajności) stanowi ważną przewagę nad rozwiązaniami opartymi o silniki asynchroniczne. Zastosowanie silników EC umożliwia zatem pełną kompatybilność na linii: regulator ciśnienia – wentylator.

Wentylator dachowy typu CAPP PT

Zakres charakterystyk typoszeregu dachowego CAPP PT:
1 – model CAPP 2-190/750 PT,
2 – model CAPP 2-220/950PT,
3 – model CAPP 2-250/1400PT

Wentylator dachowy CAPP PT
Podstawowym, dedykowanym dla systemu urządzeniem jest wentylator dachowy typu CAPP PT. Główne zalety tego typoszeregu to kompaktowa budowa oraz niewielkie rozmiary, umożliwiające posadowienie bezpośrednio na obsługiwanych szachtach wentylacyjnych. Zintegrowany moduł kontroli ciśnienia oraz wyłącznik serwisowy sprawiają, że urządzenie wymaga jedynie doprowadzenia zasilania, bez dodatkowego wyposażenia z zakresu automatyki i regulacji.

Wentylator kanałowy typu Ecobox EC

Zakres charakterystyk typoszeregu kanałowego Ecobox EC: dostępne średnice przyłączeniowe 125-450 mm; zakres wydajności maksymalnej w zależności od modelu 450-4300 m³/h

Wentylator kanałowy Ecobox EC
Alternatywę dla wentylatorów dachowych stanowi typoszereg Ecobox EC stosowany wszędzie tam, gdzie z różnych przyczyn wymagany jest montaż kanałowy. W ofercie dostępne są modele o średnicach przyłączeniowych od 125 do 450 mm. Izolowana obudowa oraz wyposażenie dodatkowe w postaci osłony dachowej pozwalają na zastosowanie urządzenia również w zabudowie zewnętrznej. W większych modelach zakres wydajności wykracza poza zapotrzebowanie typowe dla budownictwa mieszkalnego. Typoszereg ten znajduje zatem szerokie zastosowanie również w wentylacji budynków biurowych, użyteczności publicznej, a także przemysłowych.

Wentylator dachowy z wylotem pionowym typ Viver EC

Wentylator kanałowy z promieniowym wirnikiem typ RM EC

Wentylator kanałowy z diagonalnym wirnikiem typ ML Pro EC

Wentylatory uzupełniające
Poza opisanymi modelami podstawowymi, zakres oferty obejmuje szeroką gamę urządzeń uzupełniających. Alternatywę stanowią wentylatory serii RM EC oraz wyposażone w wirniki diagonalne modele ML Pro EC. Ważnym uzupełnieniem typoszeregu CAPP PT jest seria wentylatorów dachowych Viver EC z wyrzutem pionowym.

Kratki wywiewne
Kolejnym ważnym aspektem jest wybór elementów warunkujących dystrybucję powietrza w obrębie lokali mieszkalnych. Główne kryterium doboru stanowią wytyczne zawarte w normie PN-83/B-03430+Az3:2000. Podstawowe rozwiązanie systemu przewiduje stosowanie kratek wywiewnych typu Alize Auto. W takim przypadku przepływ powietrza jest stały i tożsamy z wydajnościami normatywnymi. W zależności od rodzaju pomieszczenia stosuje się przede wszystkim kratki zapewniające utrzymanie strumienia powietrza na poziomie: 15, 30, 50 lub 70 m³/h.
Opcjonalnie dostępne są również modele kratek umożliwiające okresowe zwiększenie wydajności. Podniesienie przepustowości, w zależności od wersji, może odbywać się z wykorzystaniem przełącznika ściennego (wersja Alize Auto TE) lub sznurkowego (Alize Auto TC/C)

Kratki z kontrolą wilgotności
Systemowym rozwiązaniem w ramach optymalizacji przepływu powietrza jest praca w funkcji bieżącej wilgotności względnej. W tym celu przewidziany jest typoszereg kratek Alize Hygro. Przy ich zastosowaniu istotna jest bezpośrednia współpraca z wentylatorem oraz regulatorem stałego ciśnienia. Zmiana położenia elementu regulacyjnego kratki, determinowana poziomem wilgotności, przekłada się na chwilowy spadek lub wzrost oporów instalacji. Odchyłka ciśnienia od wartości zadanej skutkuje z kolei korektą obrotów wentylatora. Wydajność na poziomie obsługiwanych pomieszczeń jest zatem zmienna i w sposób ciągły dostosowywana do aktualnego obciążenia wilgotnościowego. Uwzględniony zostaje również aspekt ekonomiczny związany z oszczędną pracą wentylatorów. Rozszerzeniem standardowej wersji kratek Hygro jest opcjonalna możliwość wymuszenia wyższej wydajności niezależnie od wilgotności względnej.

Stałoprzepływowa kratka typu Alize Auto

Nawiew kompensacyjny
Zakres rozwiązań w ramach prezentowanego systemu obejmuje również kwestie nawiewu kompensacyjnego. Jego realizacja może odbywać się zarówno w funkcji różnicy ciśnień jak i wilgotności względnej. Podstawowy typoszereg nawiewników okiennych stanowi seria Isola występująca w zarówno w wersji ciśnieniowej jak i higrosterowanej. Z kolei wariant 3-funkcyjny Isola HY 3F umożliwia wybór pomiędzy przepływem minimalnym, maksymalnym oraz wydajnością regulowaną automatycznie.

Współpraca wentylatora dachowego typu CAPP 2-190/750PT z kratkami wentylacyjnymi typu Alize Hygro. Parametry:
• ilość kondygnacji – 6,
• rodzaj zastosowanych kratek – Alize Hygro 15/75 (6 szt.),
• nastawa na regulatorze ciśnienia – 80 Pa,
• warunki brzegowe dla wentylatora wynikające z zakresu pracy kratek: 90 – 450 m³/h,
• zakres pobieranej mocy elektrycznej wynikający z opisanych warunków brzegowych: 8-36 W

Zabezpieczenia akustyczne

W problematyce wentylacji budynków mieszkalnych ważną rolę odgrywają rozwiązania ograniczające generowany hałas. Dostępne w ramach systemu Sensovent akcesoria wraz z towarzyszącymi zaleceniami projektowymi umożliwiają istotną redukcję hałasu zarówno na poziomie dachu, jak i przede wszystkim w obrębie obsługiwanych lokali. Podstawowe wytyczne projektowe dotyczą konieczności zachowania możliwie niskiej prędkości przepływu w pionach oraz kanałach dochodzących do kratek wentylacyjnych. Ważną kwestią jest również stosowanie kanałów izolowanych oraz odpowiednia grubość izolacji. Systemowe akcesoria to m.in. wytłumienia typu Alize MIA wykonane z polistyrenu oraz pianki melaminowej. Montowane wewnątrz króćców przyłączeniowych elementy umożliwiają zwiększenie izolacyjności akustycznej kratek o około 4 dB. Alternatywnym bądź występującym równolegle rozwiązaniem jest wkład Moro wykonany z plastycznej pianki poliuretanowej. Element ten pełni jednocześnie funkcję przepustnicy regulacyjnej, umożliwiając w razie potrzeby dodatkowe zdławienie instalacji i korektę (obniżenie) ciśnienia roboczego kratki wentylacyjnej. Niższe ciśnienie robocze powoduje z kolei redukcję generowanych przez kratkę szumów własnych. Minimalne wymagania z zakresu ograniczenia hałasu od wentylatora do kanału zbiorczego dotyczą stosowania dedykowanych podstaw dachowych tłumiących typu DSS 220. Zakres oferty obejmuje szereg wykonań niestandardowych, m.in. przystosowanych do montażu na dachach skośnych, z bocznym wlotem powietrza, niestandardową wysokość itp. Dostępne są również tłumiki kanałowe sztywne oraz elastyczne (typ SDS oraz Flexitec).
System przewiduje również dodatkowe zabezpieczenia akustyczne od strony nawiewu kompensacyjnego. W przypadku nawiewników okiennych większość z dostępnych modeli można wyposażyć w wydłużenie tłumiące typu RA montowane w części wewnętrznej. Stosowanie modułu w zależności modelu nawiewnika umożliwia zwiększenie izolacyjności akustycznej o wartość 2-3 dB. Kolejne 2 dB poprawy właściwości tłumiących można uzyskać stosując zewnętrzny okap wytłumiający typu CFA.

Podsumowanie

Wybór optymalnych komponentów systemu wentylacji wymaga indywidualnego podejścia do każdej z obsługiwanych inwestycji oraz rzetelnej analizy występujących ograniczeń obiektowych. Różnorodność oferowanych w ramach systemu Sensovent produktów ułatwia opracowanie konkretnej koncepcji, uzależnionej od potrzeb, wymagań oraz ewentualnych przeszkód np. architektonicznych. Ścisła współpraca pomiędzy poszczególnymi elementami systemu pozwala na pełną realizację przyjętego na etapie projektowym „scenariusza” wentylacyjnego niezależnie od występujących czynników zewnętrznych.

Marcin Dąbrowski
Autor jest kierownikie
m działu technicznego firmy Harmann