Brak urządzeń regulujących zasilanie układu grzewczego znacznie obniża komfort użytkowania instalacji, ponieważ wymaga ona ciągłego nadzoru i regulacji. Jedną z łatwiejszych możliwości usprawnienia funkcjonowania systemu grzewczego jest wyposażenie instalacji w sterownik zintegrowany z siłownikiem, współpracujący z 3- lub 4-drogowym zaworem mieszającym.

Typ sterownika i jego dobór, zależy od sposobu regulacji, wymagań użytkownika oraz rodzaju ogrzewania.

Rys. 1. Jednym z łatwiejszych sposobów regulacji jest wyposażenie instalacji w sterownik zintegrowany z siłownikiem współpracujący z 3 lub 4- drogowym zaworem mieszającym

Regulacja stałotemperaturowa – sterownik ESBE z serii CRA100

Regulacja stałotemperaturowa to najprostszy i najczęściej spotykany sposób regulacji instalacji. Polega ona na utrzymaniu stałej, zadanej temperatury czynnika obiegu grzewczego, bez uwzględnienia warunków panujących na zewnątrz czy wewnątrz ogrzewanego budynku. Sterownik kontroluje temperaturę zasilania układu c.o. na stałym, zaprogramowanym poziomie.
Przy regulacji stałotemperaturowej najczęściej niezbędne jest zapewnienie dodatkowej strefowej regulacji, np. w postaci termostatów grzejnikowych, które ograniczą ilość oddawanego ciepła do faktycznego zapotrzebowania pomieszczenia, lub trójdrogowego zaworu termostatycznego – obniżającego temperaturę zasilania ogrzewania płaszczyznowego. Sterownikiem stałotemperaturowym w ofercie ESBE jest urządzenie serii CRA100. Schemat układu tego rodzaju przedstawia rysunek 2.

Rys. 2. Schemat instalacji z regulacją temperatury zasilania – sterownik CRA100

Rys. 3. Schemat instalacji z regulacją według temperatury pomieszczenia

Regulacja według temperatury pomieszczenia – sterownik ESBE z serii CRB

Ta metoda regulacji polega na kontroli temperatury w pomieszczeniu na podstawie odczytu z czujnika umieszczonego w module sterującym. Moduł montowany jest w pomieszczeniu referencyjnym (reprezentatywnym) (rys. 3). Zmiana temperatury w tym pomieszczeniu decyduje o zmianach temperatury zasilania całej instalacji c.o. Do tego sposobu regulacji wykorzystuje się urządzenia takie, jak sterowniki temperatury pomieszczenia. Sterownik monitoruje zmiany temperatury w pomieszczeniu oraz oddziałuje na inne urządzanie w instalacji grzewczej, np. źródło ciepła, pompę obiegową, zawór trójdrogowy itp. Stosując regulację temperatury pomieszczenia można wpływać bezpośrednio na pracę źródła ciepła, zwiększjąc/zmniejszając jego temperaturę, lub zmieniając temperaturę zasilania obiegu grzewczego poprzez włączanie/wyłączanie pompy obiegowej lub zamykanie/otwieranie zaworu trójdrogowego. Urządzeniem firmy ESBE monitorującym temperaturę pomieszczenia jest sterownik pomieszczenia z serii CRB. Modele z tej grupy są wyposażone w zegar tygodniowy, dający możliwość zarządzania temperaturami.
Regulacja według temperatury pomieszczenia najlepiej sprawdza się w małych obiektach (np. kawalerka) lub w obiektach o otwartej przestrzeni. W budynkach o większej powierzchni, z wieloma pomieszczeniami przy sterowaniu tą metodą może dochodzić do przegrzewania lub niedogrzania niektórych pomieszczeń. Taka sytuacja może mieć miejsce, ponieważ sterownik pomieszczenia utrzymuje zadaną temperaturę w pomieszczeniu, w którym został zamontowany. W przypadku dużych dysproporcji temperatur w obiekcie należy zastanowić się nad regulacją według temperatury zewnętrznej.
Tego rodzaju regulacja nie jest polecana do ogrzewania podłogowego, ze względu na długi czas reakcji układu grzewczego. Można ją natomiast stosować w połączeniu z ogrzewaniem grzejnikowym, gdzie rola ogrzewania płaszczyznowego będzie ograniczona do utrzymania stałej temperatury podłogi.

Rys. 4. Regulacja pogodowa – schemat instalacji

Regulacja w zależności od temperatury zewnętrznej (pogodowa) – sterownik ESBE serii CRC

Regulacja według temperatury zewnętrznej, zwana często regulacją pogodową, polega na zmianie temperatury zasilania czynnika grzewczego w zależności od temperatury zewnętrznej, w celu uzyskania żądanej temperatury pomieszczenia. Zależność polega na tym, że im niższa jest temperatura zewnętrzna, tym wyższa temperatura zasilania. To rodzaj zaawansowanego sterowania układem grzewczym, które wymaga minimalnego zaangażowania użytkownika do regulacji i ustawiania parametrów grzewczych. Tego typu regulacja dobrze sprawdzi się przy każdym rodzaju ogrzewania, lecz szczególnie polecana jest przy ogrzewaniu płaszczyznowym. Przy takim sterowaniu temperatura zasilania układu wynika z tzw. krzywej grzewczej i zależy bezpośrednio od temperatury zewnętrznej.
Wpływ temperatury zewnętrznej na parametry instalacji zależy w dużej mierze od producenta sterownika – stosowane są zaprogramowane krzywe o różnym nachyleniu (do wyboru w zależności od potrzeb) lub np. sposób wykorzystywany w sterownikach CRC – jedna krzywa z możliwością dowolnego kształtowania jej przez użytkownika. Kształtowanie krzywej polega na możliwości dowolnej korekty temperatury zasilania dla określonego przedziału temperatury zewnętrznej. Zakres temperatury zewnętrznej krzywej grzewczej jest podzielony na 10 części, z możliwością osobnego ustawienia temperatury zasilania dla każdej z nich. W praktyce, zamiast wybierać z kilku różnych krzywych tę właściwą dla danej temperatury zewnętrznej, w łatwy sposób można dopasować krzywą do własnych potrzeb. Korektę standardowej krzywej wykonuje użytkownik w przypadku poczucia dyskomfortu, a poprawka wpływa na przebieg krzywej znajdującej się wokół punktu korekty. Główna zaleta sterownika CRD polega na tym, że użytkownik nie zmienia skomplikowanych nastaw oraz nie musi dokonywać wyboru krzywej grzewczej, a jedynie koryguje temperaturę zasilania, bez konieczności znajomości zasad regulacji układu grzewczego. Układ sterujący można w ten sposób łatwo dostosować do specyficznych wymagań każdego budynku.

Rys. 5. Regulacja inteligentna łączy wszystkie metody regulacji, optymalizując pracę instalacji grzewczej

Regulacja inteligentna – sterownik ESBE z serii CRD

Regulacja inteligentna łączy cechy sterowania wszystkich powyższych metod. Tego rodzaju sterowniki potrafią wykorzystać informacje o warunkach wewnątrz budynku, temperaturze zewnętrznej, parametrach instalacji i w sposób najbardziej optymalny zapewnić właściwe warunki cieplne w pomieszczeniach. Dla rozbudowanych układów grzewczych, z wieloma niezależnymi obiegami oraz różnymi parametrami poszczególnych obiegów, istnieją skomplikowane sterowniki mogące kontrolować różne temperatury w pomieszczeniach, pracę kilku siłowników zaworów mieszających, pompy obiegowe, parametry odbiorników ciepła itp. Dla prostych układów grzewczych, wykorzystywanych w większości domów, istnieje możliwość zastosowania inteligentnego sterownika w zaawansowany sposób realizującego sterowanie za pomocą zaworu mieszającego. Przykładem takiego urządzenia jest sterownik ESBE serii CRD. Kontroluje on temperaturę wewnątrz pomieszczeń za pomocą modułu wewnętrznego z czujnikiem temperatury, ale koryguje też zapotrzebowanie ciepła w budynku w zależności od temperatury zewnętrznej. Jest to więc inteligentne połączenie sterowania pogodowego z kontrolą temperatury wewnętrznej. Sterownik CRD dodatkowo na bieżąco, bez udziału użytkownika koryguje ustawienia krzywej grzewczej tak, aby w przyszłości była ona dostosowana do potrzeb budynku.

Opracowano na podstawie
materiałów firmy ESBE