Ze względu na komfort użytkowania oraz najlepsze możliwości współpracy z niskotemperaturowymi źródłami ciepła, ogrzewanie podłogowe zyskuje coraz większą popularność. Przy doborze i projektowaniu tego typu instalacji warto uwzględnić kilka uwarunkowań.

Jeszcze kilka lat temu niewielu użytkowników decydowało się na projekt ogrzewania oparty tylko i wyłącznie na systemie ogrzewania podłogowego. Tendencja ta się jednak zmieniła. Wzrost świadomości klientów i instalatorów powoduje, że obecnie coraz częściej wybierane jest ogrzewanie oparte na parametrach niskotemperaturowych (40/30). Wiąże się to z zastosowaniem źródeł ciepła takich jak pompa ciepła czy kotły kondensacyjne, które pracują ze znacznie wyższą sprawnością właśnie w instalacjach niskotemperaturowych. Dla przykładu kocioł kondensacyjny pracujący na parametrach ogrzewania podłogowego działa z około 20% większą sprawnością niż nowy kocioł z zamkniętą komorą spalania.

Rys. 1. Konfiguracja systemu ogrzewania podłogowego zależy przede wszystkim od oczekiwań użytkownika i wynikających z tego uwarunkowań projektowych. Na zdjęciu: układanie instalacji w oparciu o elementy firmy Giacomini z oferty RUG Riello

Dobór rozwiązania

Przy doborze i zastosowaniu ogrzewania opartego na systemie grzania płaszczyznowego należy zwrócić uwagę na kilka czynników. Jednym z nich jest gwarancja udzielana przez producenta rozwiązania, która poświadcza parametry jakościowe. Zastosowanie odpowiednich technologii produkcji oraz użycie materiałów o właściwych parametrach pozwala wyeliminować ewentualne awarie. Konsekwencje zamontowania niesprawdzonego produktu – w postaci np. konieczności usuwaniu skutków przecieków – mogą być bardzo dotkliwe. W systemach płaszczyznowych rury, kształtki itp. są umieszczane w posadzce i ewentualna naprawa wiąże się niejednokrotnie z bardzo wysokimi kosztami robocizny oraz wymiany warstwy wykończeniowej.
Drugim istotnym czynnikiem jest wybór takiej oferty, która obejmuje zarówno pomoc w doborze elementów instalacyjnych (wykonanie projektu), jak i zawiera pełną gamę armatury i sterowania. Tego typu kompleksowy produkt pozwala łatwiej uzyskać poprawną pracę instalacji oraz zadowolenie użytkownika z uzyskanego komfortu cieplnego.
Trzecim ważnym punktem jest jakość wykonania instalacji. Wybór instalatora cechującego się rzetelnością i fachowością jest tutaj sprawą kluczową, a prawidłowo przeprowadzony montaż na pewno zwróci się w przyszłości.

Aspekty projektowania

Każdy system ogrzewania podłogowego ma podobną strukturę i składa się m.in. z rur, złączek, rozdzielaczy, regulatorów strefowych, sterownika głównego itp. Konfiguracja tych elementów zależy od kilku założeń, które należy rozpatrzyć przed i podczas wykonywania projektu.

Temperatury projektowane
W pomieszczeniach projektanci zazwyczaj ustalają temperaturę na poziomie 20^oC, a w łazienkach 24^oC (np. dla strefy 3 przy temperaturze -20^oC na zewnątrz). Jednak w niektórych przypadkach będzie to niewystarczające. Jeśli przyszły użytkownik oczekuje, aby temperatura w pomieszczeniu wynosiła 22^oC, przy temperaturach zewnętrznych np. do -30^oC, to podłoga nie będzie wówczas w stanie dogrzać pomieszczeń (pomimo pewnej bezwładności cieplnej budynku). Moc grzewcza uzyskana z podłogi jest niewystarczająca. Aby uniknąć takiej sytuacji, można poprosić projektanta, by uwzględnił czynną powierzchnię podłóg, która jest niższa od całkowitej powierzchni pomieszczenia. W ten sposób program projektowy dobierze większe zagęszczenie rur, co spowoduje zwiększenie wydatku podłogi. Dodatkowo można zainstalować np. kominek w salonie, który w najzimniejszych okresach pozwoli uzupełnić brakującą energię. Przede wszystkim jednak należy zagwarantować dobre ocieplenie budynku – nie tylko spełniające wymaganie ustawowe.

Temperatura w łazience
Trzeba pamiętać, że przy ogrzewaniu płaszczyznowym (40/30) zachodzi głównie wymiana energii przez promieniowanie, więc w przypadku kiedy w łazience znajduje się wanna lub prysznic (pod wanną i prysznicem nie ma podłogówki), następuje znaczne ograniczenie powierzchni czynnej. W ten sposób w wielu przypadkach niemożliwe staje się osiągnięcie temperatury komfortowej, szczególnie jeśli znajdują się dodatkowo przegrody chłodzące, np. murowany komin, więcej niż jedna ściana zewnętrzna, dach. Wstawiany dodatkowy grzejnik pracujący na parametrze 40/30 nie jest w stanie przekazać brakującej energii do pomieszczenia. Można wyposażyć go w dodatkową grzałkę elektryczną, która będzie podgrzewała wodę tylko w grzejniku do 70-80^oC, co spowoduje powstanie konwekcyjnej wymiany ciepła i moc z grzejnika znacznie się zwiększy. Jednak to rozwiązanie opiera się na wykorzystaniu energii elektrycznej do ogrzewania, co zwiększa koszty. Istnieje również inna metoda, np. na ścianie przy wannie można dodatkowo ułożyć ogrzewanie ścienne, które w znaczny sposób poprawi komfort. Należy przy tym pamiętać o jego odpowiednim odpowietrzeniu. Brak odpowietrznika w ogrzewaniu ściennym spowoduje zapowietrzenie danej pętli i brak jej pracy.

Posadzka
Grubość warstwy betonu nad rurą powinna wynosić około 4-5 cm. W przypadku, kiedy będzie ona za cienka, powstaną pęknięcia. Jeśli z kolei będzie za gruba, następuje problem z regulacją układu. Beton posiada dużą pojemność cieplną i ewentualne obniżanie/podnoszenie temperatury w pomieszczeniach będzie się wiązało z odpowiednio długim czasem. Należy pamiętać o zastosowaniu plastyfikatorów do betonu/cementu, które spowodują zmniejszenie zużycia wody zarobowej oraz poprawią przewodność cieplną jastrychu przy jego jednoczesnym uplastycznieniu (rys. 2).

Rys. 2. Przekrój posadzki z zamontowanym ogrzewaniem podłogowym

Sterowanie
Warto już na etapie projektu zastanowić się nad wyborem sterowania, szczególnie tam, gdzie występuje kominek, ponieważ jego praca zakłóca pracę całego systemu. W sytuacji, gdy sterownik umieszczony jest tylko w salonie, użycie kominka spowoduje wyłączenie sytemu grzewczego, co w konsekwencji obniży temperaturę np. w łazienkach. Dlatego też warto się zastanowić nad wprowadzeniem systemu sterowania strefowego, gdzie każda strefa/pokój będzie miał odpowiedni sterownik, odpowiedzialny za otwieranie/zamykanie danych siłowników na pętlach ogrzewania podłogowego (rys. 3).

Rys. 3. Schemat instalacji ogrzewania podłogowego ze sterowaniem strefowym

Podsumowanie

Ogrzewanie podłogowe jest szczególnie wskazane w budynkach, w których wykorzystywane są źródła energii oparte na pompach ciepła, kotłach kondensacyjnych czy nawet kolektorach słonecznych. Odpowiednie sterowanie zapewni komfort cieplny, jednak szczególną uwagę należy poświęcić wykonaniu prawidłowego projektu, wyborowi odpowiednich osób do realizacji oraz komponentów o właściwych parametrach, co zapewni prawidłową pracę układu przez wiele lat.

Marcin Jóskowski
Autor pracuje jako pre-sales manager
w firmie RUG Riello
Urządzenia Grzewcze